انواع شیرهای پروانه ای دارای عملگرهای مختلفی بصورت دستی، پنوماتیكی، و هیدرولیكی می باشند.  در سایزهای بزرگ از این نمونه شیرها به وفور استفاده می گردد.

انواع شیر پروانه ای :

شیر پروانه ای ویفری / شیر پروانه ای لاگ تایپ /شیر پروانه ای فلنج دار

شیر پروانه ای اهرمی / شیر پروانه ای گیربکسی

شیر پروانه ای پنوماتیک / شیر پروانه ای برقی / شیر پروانه ای هیدرولیک

کاربرد شیر پروانه ای فلنج دار:
شیر پروانه ای فلنج دار:  برروی خطوط انتقال گازومایع درفشارهای كم وجریان های Slurry مورداستفاده قرارمیگیرد. ازجمله کاربردهای شیر پروانه ای فلنج دار می توان به استفاده در موارد زیر اشاره کرد :
پالایشگاهها
مجتمع های پتروشیمی
کارخانجات مختلف صنعتی
پروژه های آبرسانی
نیروگاهها
تاسیسات دریایی

ساختمان شیر:

اغلب شیرها در ساختمان دارای اجزایی هستند که بین آنها مشترک است:

بدنه (Body)

دیسک (Disc) که در شیرهای توپی و مخروطی همان توپی یا استوانه مخروطی است.

نشیمنگاه (Seat) محل نشستن دیسک و یا واسط بدنه و دیسک است. اغلب از جنس نرمی ساخته می‌شود تا کار آب بندی را انجام دهد.

شفت (Stem) و فلکه (Handwheel)، فلکه توسط شفت به دیسک وصل می‌شود، معمولاً با چرخاندن فلکه شیر باز یا بسته می‌شود.

نکات مهم در طراحی و ساخت شیرها عبارتند از:

نیروی راه انداز وتجهیزات خاص راه اندازی

ارتعاش شیر

کاویتاسیون

تاثیر در جریان

میزان تحمل فشار

آب بندی وموادمصرفی درآب بندها

سهولت تعمیرو نگهداری ونصب و تنظیم آنها

جنس و مواد:

بنا به کاربرد، مصالحی که در ساخت شیر بکار برده می‌شود، مختلف است. در ساختمانها شیرهای چدنی، برنزی، برنجی و گاهی استیل (SS) استفاده می‌شود. در صنایع مانند، نیروگاهها، کارخانه‌های پتروشیمی، پالایشگاهها، کشتی سازی و صنایع دارویی / غذایی، بسته به نوع سیالی که از شیر عبور می‌کند ویا محیطی که شیر در آن قرار دارد، بدنه و دیگر اجزای آنرا از فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد ضد زنگ(Stainless Steel)میسازند.

شیرها یا به‌ وسیله اهرم یا عملگر خودکار (Actuator) باز و بست می‌شوند.

وظایف اصلی شیرهای صنعتی عبارتند از :

قطع و وصل کامل جریان

جلوگیری از بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده

تنظیم عبور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها

تنظیم و کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها

کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه های تحت فشار

و اصولا شیرها در مواردی به کار می روند که برای جریان سیال (اعم از مایع و گاز ) اختلاف فشار وجود داشته باشد .

ساختار و کارکرد شیرهاي پروانه اي :

شیرهاي پروانه اي با چرخش حداکثر 90 درجه اي دیسک میانی، بطور کامل باز و یا بسته می شوند.

چندین ساختار متفاوت براي دیسک این نوع شیر آلات وجود دارد. نوع دیسک و شکل آن در مقدار ظرفیت، کاویتاسیون و گشتاور اعمال شده به شیر اثرات مستقیم دارد. به سبب نوع حرکت دیسک در شیرهاي پروانه اي، از آنها در سامانه هاي انتقال سیالات کثیف و حاوي ذرات معلق نیز استفاده می شود. در هنگام استفاده از شیرهاي پروانه اي بعنوان کنترل کننده جریان باید مراقب شرایط بروز کاویتاسیون بود. همچنین اگر هنگام بستن شیر با سرعت زیاد بسته شود، پدیده ضربه قوچ می تواند در سیستم ایجاد گردد.

کاربرد شیرهای پروانه ای :

در واحدهایی که فشار آنها حین کار کم باشد بعلت حداقل بودن افت فشار بسیار متداول می باشد ویژگی دیگر این شیرها به حداکثر رساندن سرعت جریان سیال در حداقل زمان و حرکت شیر می باشد مخصوصا درمورد کنترل فشار سیالات در مخازن یا برج های تحت فشار، همچنین این نوع شیرها در حجم زیاد انتقال سیالات مورد استفاده قرار می گیرد .

اهمیت و شهرت شیر پروانه ای به این جهات می باشد :

آسانی کاربرد، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی ، کاهش افت فشار ، قابلیت کنترل و سبک بودن و...

موارد استفاده از شیرهای پروانه ای عبارتند از :

ایستگاه نیروی حرارتی ، ایستگاه نیروی هیدروالکتریکی ، صنایع به خصوص نفت و گاز ،لوله کشی آب و فاضلاب، صنایع داروئی،غذائی،شیمیائی امروزه این شیرها به سبب سبکی وزن، اندازه کوچک و فشرده، راندمان بالا و قیمت ارزان نسبت به بقیه انواع شیر آلات محبوبیت زیادي در سیستم هاي آبرسانی دارند. تولید و استفاده از شیرهاي پروانه اي به سبب ساختار ساده و متراکم داراي توجیه اقتصادي خوبی است .